Ramón Villares, no ano Castelao: "Hai que ler Sempre en Galiza completo, non de forma fragmentada"
A RAG ven de publicar unha reseña sobre a obra política central de Castelao, Sempre en Galiza
Ramón Villares fálanos da figura de Castelao
10:56
Compartir
El código iframe se ha copiado en el portapapeles
A Coruña
O pasado 7 de xaneiro de 2025 cumpríronse 75 anos do falecemento de Alfonso Daniel Rodríguez Castelao, un dos intelectuais máis relevantes da historia de Galicia. Ao longo deste ano, diferentes actos e actividades están a celebrarse para recoñecer, lembrar e reivindicar a súa figura e legado. Un dos eventos máis destacados foi a recente publicación dunha reseña por parte da Real Academia Galega sobre a obra política central de Castelao, Sempre en Galiza.
A reseña de Sempre en Galiza por Ramón Villares
O historiador e académico numerario da Real Academia Galega, Ramón Villares, foi o encargado de asinar esta reseña, na que define Sempre en Galiza como unha especie de testamento político e intelectual de Castelao. Segundo Villares, esta obra recolle a súa experiencia persoal e política dende os tempos da Segunda República ata o seu exilio en Bos Aires.
A estrutura do libro reflicte as diferentes etapas vitais do seu autor. Os primeiros capítulos foron escritos no desterro e narran a súa experiencia durante a Guerra Civil, cun percorrido que o levou por Madrid, Valencia, Barcelona, a URSS e os Estados Unidos. A súa redacción finalizouse no barco que o transportou de Nova York a Bos Aires, onde publicou a primeira edición. Posteriormente, unha segunda edición incorporou textos adicionais, incluíndo o simbólico discurso Alba de Gloria.
Un referente do Galeguismo
Para Villares, Sempre en Galiza non é simplemente unha autobiografía ou unha crónica política. Trátase dun texto fundamental para comprender a evolución do galeguismo, dende o provincialismo ata o nacionalismo. A súa influencia non se limitou á emigración galega en Bos Aires e Montevideo, senón que chegou a diferentes xeracións de galeguistas e mesmo a sectores máis moderados dentro de Galicia.
A pesar da súa extensión e complexidade, con máis de 1.400 páxinas, segue sendo un referente esencial. Segundo Villares, moitos lectores abordan a obra de forma fragmentaria, buscando respostas concretas no pensamento de Castelao sobre a situación política galega.
Castelao, primeiro presidente de Galicia?
Nos últimos anos, xurdiu a proposta de recoñecer a Castelao como o primeiro presidente de Galicia, unha idea que xera debate. Villares, dende a súa posición como historiador, matiza que Castelao foi presidente do Consello de Galicia no exilio, pero este órgano carecía do peso político e administrativo doutros gobernos autonómicos, como o vasco ou a Generalitat de Catalunya.
O legado vivo de Castelao
Hoxe, a obra e o pensamento de Castelao seguen vixentes. O seu legado acadou un amplo recoñecemento tanto no ámbito político como no académico. As súa obras foron reeditadas en numerosas ocasións e estudadas en profundidade. Un dos traballos máis completos sobre a súa vida é a tese doutoral de Miguel Anxo Seixas Giovanni, que permite seguir case ao detalle a súa traxectoria vital e política.
O reto actual, segundo Villares, non é descubrir novos aspectos sobre Castelao, senón garantir que a súa obra sexa realmente lida e comprendida. Moitas veces, Castelao é excesivamente invocado pero pouco lido. Comprender a súa complexidade, as súa contradicións e a evolución do seu pensamento é fundamental para entender o galeguismo contemporáneo.
No Ano de Castelao, Galicia ten a oportunidade de redescubrir a un dos seus pensadores máis influíntes. As actividades programadas ao longo de 2025 servirán para reivindicar a súa figura e afondar na súa obra. Sempre en Galiza segue sendo unha referencia indispensable para comprender a identidade e a loita política de Galicia no século XX e, sen dúba, no futuro.
