Sociedad

Josep Selga e a natureza de proximidade

O biólogo catalán ofreceu en Ágora unha visión das árbores como compañeiras imprescindibles da vida humana

Rafa Estevez

“O futuro da especie non nolo xogamos na natureza protexida, nos grandes parques que reservan e manteñen as institucións públicas. O futuro xogámonolo nas nosas rúas e prazas, na natureza próxima e cotiá”. É a opinión de Josep Selga, biólogo que dirixiu o sistema de parques e xardíns de Barcelona e participou na sétima sesión da Facultade Ágora, dedicada ao ambiente san e biodiverso.

“Investir en protexer a natureza é moi necesario, pero insuficiente. É imprescindible, sobre todo, darlle a maior prioridade ao medio urbano, cambiar o referente do urbanismo e quitar o coche para poñer a árbore”.

“Así non teremos cidades verdes, senón cidades habitables; cidades que permiten realizar unha vida en plenitude”, dixo Selga, que considerou a natureza como a infraestrutura básica do urbanismo. Animou a fixarse máis en planificar a estancia, non só a mobilidade: “É necesario pensar na estancia das persoas na cidade, non só en como transitar. Realizar pobos e cidades para todos facilita o encontro, a cultura e a vida, e niso o uso do espazo público é dunha importancia enorme”.

A xuízo de Selga, as cidades defínense sobre todo non pola súa arquitectura, senón polo seu espazo público, polos seus espazos verdes, nos que se desenvolve a interacción e a diversidade dos grupos humanos. “As árbores fan territorios habitables, humanos, reconocibles e lexibles. Son unha fonte de identidade cara á contorna na que vivimos, ademais de que os espazos vivos,  biodiversos e sustentables, contribúen moito máis á resiliencia urbana”.

Selga expuxo desde o principio a necesidade que a nosa especie tivo sempre das árbores como unha constante ao longo da súa dilatadísima historia. Falou da paisaxe no que viviron as primeiras persoas, que se desenvolveron entre árbores e sabanas, onde atopaban refuxio e alimento, realizando procuras pola contorna para proverse de proteína animal.

Un período absolutamente maioritario nos varios millóns de anos de vida humana sobre a terra, que corresponde á etapa da caza e recoleción, cando as persoas vivían ao pé de grandes árbores, ata que se foron creando as sociedades dependentes da agricultura, fai só uns poucos miles de anos.

As árbores, por tanto, foron compañeiras da nosa especie, en símbolos de durabilidade. Todas as culturas teñen árbores como referentes simbólicos, son arquetipos universais en contraposición ao efémero da vida humana.

Previamente á aparición da especie humana na terra, as árbores contribuíron a facer máis grosa a  biosfera, con árbores cada vez máis altos e lonxevos, facilitando o proceso evolutivo; un proceso do que todas e todos somos resultado.

Un mundo que a partir do Renacemento, coas filosofías antropocéntricas, foi desprazando á natureza dando lugar a un mundo desnaturalizado que está na orixe dunha crise de valores que necesitamos prantexarnos, con obxecto de reubicar á natureza no centro das principais decisións que conveñen ao planeta.

Selga animou tamén a fixarse, antes do tipo de especie elixida para ocupar un lugar no espazo público, no propio espazo público e a súa posibilidade de mellorar a súa condición de “espazo plantable”, porque unha rúa arborizada non é unha simple rúa con árbores. Recomendou que os planos de urbanistas e arquitectos superen o 2D para planificar en volume, tanto as superficies como os subsolos, tanto ou máis importantes que o espazo ao aire: “O importante non é plantar moitas árbores, senón contar cunha boa cobertura vexetal”, que tecnicamente se denomina “conopia”.

En relación aos pequenos núcleos urbanos, dos que se adoita dicir “que non necesitan infraestrutura verde” pola súa relación máis íntima coa contorna natural que os rodea, mostrouse en desacordo: “O importante é que exista unha continuidade entre o interior e o exterior do núcleo urbano, polo que por moi pequeno que sexa este, debe ser dotado dunha adecuada infraestrutura verde”.

 
  • Cadena SER

  •  
Programación
Cadena SER

Hoy por Hoy

Àngels Barceló

Comparte

Compartir desde el minuto: 00:00